Proje Merak İle Başlar

İnsanoğlu var olduğu andan itibaren hangi duyguları beraberinde getirmiştir” diye sorsalar şüphesiz Birçoğumuz “ merak” cevabını veririz.  Belki de türümüzün bu kadar çok gelişmesi ve ilerlemesi bu doğuştan getirdiğimiz merak duygusu sayesinde oldu ne dersiniz?.  Anne karnında gelişimini sürdüren (fetüs) yavru ilk olarak sürekli önünde duran ve hareket eden göbek kordonunu merak eder ve onu yakalamak için uğraşır, yollar dener ve ele geçirdiğinde ilk tepkisi onu ağzına götürüp tanımaktır. Görüldüğü gibi anlamanın ilk aşamasını merak oluşturur.  Anlama amaçlı bilmenin içsel bir dürtüsü şeklinde tanımlasak sanırım yanlış tanımlamış olmayız. Arapçada “ tecessüs” kelimesi olarak karşımıza çıkan merak TDK da (http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=TECESS%C3%9CS) görme ve anlama merakı olarak karşılık bulmuştur. Anlama merakı insanı araştırmaya iter gördüğünüz gibi meraktan hemen sonra araştırmakta işin içine girmektedir.  İnsan merak ettiği şeyi araştırır yani onu anlamak için bilmeye çalışır. Bütün bilimsel araştırmaların temelinde bu vardır anlamak, bilmek. Projelerde merak ile başlar, anlamak ve bilmek iç güdüsü ile merak ederiz. Merak duygumuzun hiç kaybolmaması ümidi ile

Evet, genel hatlarıyla konuşacak olursak. Proje yapmaya başlamadan önce bu konunun veya proje fikrinin önemi, proje ve araştırma konusunun amacı ve yöntemiyle ilgili kaynakları tarayıp bir klasör halinde kişisel bilgisayarınızda saklamanızı öneririm. Klasör demişken eğer bir projeye çalışacaksanız yapmanız gereken ilk şeylerden biri de m asa üstüne hemen bir klasör açmak olsun. Klasöre projenizin muhtemel adını verebilirsiniz. Daha sonra klasör içerisine alt başlıkları içeren birer Word belgesi açarsınız tüm bunları yaparken taradığınız ve ulaştığınız literatürü de literatürlerim klasörüne atmayı sakın unutmayın. Proje yazımında en çok dikkat edilmesi gerektiren konuların başında kaynak kullanımı gelir. Ne demiştik yaptığımız her alıntı bir başka araştırmacının emeği onun için emeğe saygı gösteriyoruz. Bir başkasının uzun zaman harcayarak ortaya koyduğu bir çalışmayı, yöntemi veya sonuçları mutlaka ama mutlaka kaynak göstererek kullanılması gerekmektedir. Aksi halde, intihal suçu işlenmiş olur. Bu hiçbir bilim insanının istemediği ve tasvip etmediği bir durumdur. Hayata geçirmeyi planladığınız projede en önemli kısım yazmaktır. Yapmak her zaman yazmaktan kolay gelmiştir öğrencilere ama unutmayın ki jüriyi veya uzmanları ilk etapta yaptıklarınızı yazmakla etkileyeceksiniz. Bunun için proje yazımında kullanacağınız dil son derece önemli. Bu dilin oluşması için size bir tavsiye vereyim, bol bol okuyun, bilimsel  araştırmaları, popüler bilim dergilerini, indekse kayıtlı hakemli dergileri okumanız sizin akademik bir dil geliştirmenize yardımcı olacaktır. Bakınız

Projede Özgünlük

Özgün kelimesi TDK’ da “Yalnız kendine özgü bir nitelik taşıyan, orijinal, bir buluş sonucu olan, nitelikleri bakımından benzerlerinden ayrı ve üstün olan” olarak tanımlanmıştır. Proje çalışmalarında yaptığınız literatür taraması sonucunda sizin çalışmanıza benzer bir fikir, ürün veya proje yoksa bu proje çalışmanızın özgün olduğu anlamına gelmektedir. Orijinal bir bakış açısı ortaya konularak üretilen çalışmalar her zaman proje değerlendiricilerinin aradığı kıstaslardan bir tanesidir.  Yaptığınız çalışmanın ilk ve tek olması yanı sıra farklı bir bakış açısı getirmek, daha önce ortaya konmuş çalışmalara yeni bir yaklaşım sunmak, yaratıcılığınızı ortaya koyarak mevcut problemi diğer çözüm önerilerinden farklı bir şekilde ortadan kaldırmakta projenizin özgün olmasını sağlar.

Birçok kişiden yeni bir çalışma gördüğünde veya bir proje sunumunu dinlediğinde “ ben bunu düşünmüştüm”, “vallahi bu benim aklıma gelmişti” gibi ifadeler duymuşsunuzdur. Düşünmek tabi ki önemlidir. Düşündüklerinizi hayata geçirmek, ürün olarak somut bir şekilde ortaya koymak daha da önemlidir. Günümüzde düşüncelerini, fikirlerini hayata geçiren, onları kullanarak yeni bilgilere ulaşan toplumların refah seviyelerinin son derece yüksek olduğunu görmekteyiz. Literatürü ayrıntılı bir şekilde ele alma, araştırma sorularına mevcut olmayan bir çözüm önerisi geliştirmeliyiz.

Özgün bir çalışma ortaya koymak istiyorsanız, iyi bir literatür taraması yapmalısınız. Bir çok projede özgünlük değerlendirilirken mevcut eksiklerin giderilmesinde ortaya konulan çözüm önerisinin ne kadar yenilikçi ve yaratıcı olduğu puanlanmaktadır.

Projede Etik Anlayış

Bilimsel araştırmalarda olduğu gibi proje çalışmalarında da etik kurallar vardır. Bir bilimsel çalışmada ihmal ve saptırma araştırmanın güvenilirliğini ve değerini zedeler. Bilimsel ihmal, araştırmacının kastı olmadan, bilgi eksikliği, literatüre hakim olmama gibi nedenlerden dolayı yanlış bilgiler verme durumudur. Başka araştırmacıları bilimsel olarak yanıltmak bir bilim insanında istenmeyen bir davranıştır. Örneğin deneysel bir çalışmada deneye ilişkin verileri doğru analiz edecek yöntemi belirleyememek veya analiz sonuçlarını doğru şekilde yorumlayamamak bilimsel ihmal olarak kabul edilir.

Bilimsel ihmalin yanında bir diğer istenmeyen durum, araştırma veya proje sürecini ya da sonuçlarına ilişkin verileri saptırmaktır. Araştırma öncesi, araştırma anı veya araştırma sonrasında yapılmamış bir durumu sanki yapılmış gibi göstermek ve bunu raporlaştırmak bilimsel saptırmaya girer. Genellikle genç araştırmacılarda gözlemlediğimiz bir durum kurdukları hipotezin tasarladıkları deney ile doğrulanması yönünde eğilim göstermeleridir. Araştırma sonucunda hipotezi doğrulanmamasına rağmen deney sonuçlarını değiştirip hipotezi doğrular yapay verilerin oluşturulması ne bilimsel ahlak ne de bilimsel etik ile açıklanamaz. Sonuç olarak bilimsel çalışma verilerini ve sonuçlarını gizlemek, değiştirmek, çarpıtmak veya olmayan bir durumu olmuş gibi göstermek bilim insanına yakışmayan özelliklerdir. Bu sayfaları okuyan sizlerin bilimsel etik ve ahlaki değerler ile donanmış gençler olduğunuza eminim

Bilimsel proje çalışmalarında sadece proje veya bilimsel araştırma aşamasında değil. Çalışmanın raporlaştırılmasında da dikkat edilmesi gereken etik kurallar vardır. Başkalarının çalışmalarını, sözlerini, projelerini sanki kendi çalışmanmış gibi belirtmek. Bunları küçük değişiklikler ile yazmak bilimsel çalışmalarda intihal suçuna girer. İntihal TDK’ da “İntihal (TDK: aşırma), bir kişinin eserinde başka kişilerin ifade, buluş veya düşüncelerini kaynak göstermeksizin kendisine aitmiş gibi kullanması. İntihal bir tür sahtekârlık ve hırsızlıktır. Başlıca türleri: Alıntı ifadeler ve fikirler için kaynak göstermemek.” Şeklinde ifde edilmiştir.

Başkalarından aynen alıntılamalarda kişi ismi ve çalışma adı yayın yeri yılı ve sayfa sayıları kaynakça kısmında belirtilmelidir. Kaynakça yazarken dikkat edilecek noktalar kısmında ayrıntı ile açıklanmış olan kaynak gösterme şekilleri iyice öğrenilmeli ve metin içinde alıntı yaparken yazar veya yazarlar belirtilmelidir. Projelerde telif hakkını ellerinde tutan kişiler ile gerektiğinde görüşmeler yapılmalı ve izinleri alınmalıdır. Proje çalışmaları genellikle ortak bie çalışma ürünü olarak ortaya çıkar. Bu süreçte katkı sağlayan kişiler, kuruluşlar belirtilmelidir. Yaptığınız bir projede belirli kişilere görüşme formu, anket vb araçlar ile yazılı veya sözlü kayıt aldığınız durumlarda onların kişisel bilgilerini ve verilerini proje veya bilimsel araştırma hariç başka hiçbir yerde kullanmamalı ve paylaşmamalısınız. Ayrıca bulduğunuz bir proje fikrini danışman öğretmeninize sunduysanız ve onunla çalışamaya karar verdiyseniz aynı proje fikrini başka bir dersin öğretmenine sunmamak etik kuralların içerisine girmektedir.

http://emba.maltepe.edu.tr/e-mba/proje-etik-kurallari