Proje çalışmanızı veya araştırmalarınızı planlarken başka araştırmacıların sizin çalışmanıza benzer bir çalışma yapabileceğini düşünmelisiniz. Bunun için yaptığınız çalışmada belirlediğiniz yöntem ve bu yönteme ilişkin gerçekleştirdiğiniz bütün faaliyetleri bir başka kişinin anlayacağı bir şekilde yazmalısınız. Sizin gibi meraklı olan diğer araştırmacılar yöntemi sizin gibi planlasın ve planınızı uygulamaya koyabilsin. Bu bölümde sonlandırdığınız bir bilimsel çalışmanın raporunu yazarken yöntem kısmında nelere dikkat edeceğiniz konusunda kısa bilgiler vereceğiz.

Yöntem kısmı yazılırken çalışmanızda kullandığınız araştırma modelini belirtmelisiniz. Araştırma modeli kısaca belirlediğiniz amaçlar doğrultusunda verileri toplamak ve bu verileri analiz etmek için belirlediğiniz düzenli ve planlı bir yol diyebiliriz. Örneğin Araştırmanız nitel mi yoksa nicel araştırma mı bunu açıklamalısınız. Yaptığınız çalışma deneysel bir çalışma mı ( bu kitap daha çok deneysel yöntem üzerinde durulacak ve bu yönteme ilişkin örnekler verilecektir.) yoksa tarama yöntemi ile gerçekletildiğiniz bir araştırmamı bu konular ile ilgili alıntılar yaparak birkaç satırda araştırmanızın desenini tanımlamalısınız.

Yöntem kısmında belirteceğiniz bir diğer basamak yaptığınız çalışmada araştırma grubunu nasıl belirlediniz, Araştırmanızda evren ve örneklemi tanımlamalısınız. Örneğin İlinizdeki sekizinci sınıf öğrencilerinin hangi tür kitap okuduklarını merak ediyorsunuz ve buna ilişkin bir araştırma yapmak istediğinizi düşünün. Tüm ildeki sekizinci sınıflara ulaşma imkanınız çok zordur. Yaşadığınız ildeki her mahalleden bir okul seçip orda öğrenim gören 8. Sınıflara bir anket yapabilirsiniz. İşte burada belirlediğiniz okullar sizin örnekleminiz olmuştur. Örneklemde bulunan öğrenciler Yaşadığınız ili temsil edecektir burada il evreninizdir.

Yapacağınız çalışma deneysel bir çalışma olabilir. Örneğin patates bitkisinin büyümesine toprak çeşidinin etkisi üzerine bir araştırma yaptığınızı düşünün. Böyle bir çalışmada çeşitli değişkenler olacaktır. Bu bölümde bu değişkenleri tanımlamanız ve değişkenlere ilişkin bilgiler vermeniz gerekir. Yukarıda söylediğimiz araştırma konusuna dönecek olursak. Burada 3 değişkenden bahsedebiliriz. Bunlar ;

Bağımlı değişken

Bağımsız değişken

Kontrol edilen değişken olarak sınıflandırabiliriz. Yöntem kısmında değişkenleri net olarak tanımlamalısınız Örneğin “Örneğin patates bitkisinin büyümesine toprak çeşidinin etkisi” isimli bir çalışmada Bağımlı değişken; Patatesin büyümesidir. Bağımlı değişkeni etkilenen olarak tanımlamak yanlış olmayacaktır. Yani yaptığınız çalışma sonucunda etkilenen ve değişiklik gözlemlediğiniz durum sizin bağımlı değişkeninizdir. Bağımlı değişkeninize etki eden durumlar bağımsız değişken olarak tanımlanabilir. Bu çalışmada toprak çeşidi bağımsız değişkendir. Denenen değişken de denilebilir. Bir diğer değişken ise kontrol değişkenidir. Bu değişken deney sonucunu etkileyecek olası durumların kontrol altına alınması olarak tanımlanabilir. Deneysel çalışmalarda temel amaç neden sonuç ilişkisini belirlemektir. Bu ilişkiyi belirleyebilmek için sonucun bağımsız değişkenden kaynaklandığını ortaya koyabilmelisiniz. Bunun için bazı değişkenleri her deney için aynı yapmalısınız. Yine örneğimize dönecek olursak patatesin büyümesi için farklı çeşit topraklar belirleyip bunların test edilmesi için bir deney düzeneği tasarlamalısınız. Düzeneğinizde en az 2 çeşit toprak belirlemeli ve aynı boyda ve cinste patates fidesi kullanmalısınız. Burada her deneyde sabit tuttuğunuz değişkenler sizin kontrol değişkeniniz olacaktır. Fidelerin ilk boyu, vereceğiniz su miktarı, fideleri koyduğunuz kapların genişliği, ışık alma durumu ve ortamın sıcaklığı kontrol edeceğiniz değişkenlerdir. Yöntemi yazarken tüm bu bahsettiklerimizi 3. kişilerin anlayacağı şekilde yazmalısınız ve bunları alt başlıklar ile vermeniz diğer araştırmacıların anlaması için son derece önemlidir.

Yöntem kısmında bahsedeceğiniz bir başka durum ise kullandığınız ölçme araçlarını, (Tasarım projeleri için bu bölüm gerçekleştirilen faaliyetler bölümünde ayrıntılı anlatılacaktır. ) nasıl oluşturduğunuzu, kimlerden destek aldığınızı ve ne tür sorular kullandığınızı belirtebilirsiniz. Yaptığınız çalışmanın ne kadar sürdüğü, ulaşılan kişilerin sayısı, özellikleri yine bu bölümde bahsetmeniz gereken durumlardır. Unutmayın özgün bir proje iyi bir yöntem planlaması ile sonuca varır.

BULGULAR YAZILIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR http://akuaturk.com/2012/11/bilimsel-makale-nasil-yazilir-ipucu/

Bulgular bölümü, belirlediğiniz yöntem ile ulaştığınız sonuçların ifade edildiği kısımdır.  Elde ettiğiniz sonuçların özeti bu kısımda verilmelidir. Bu yapılırken sonuçlar tablo ve grafikler yardımı ile istatistikî ve rakamsal ifade edilmelidir. Tablo ve grafikler verilirken altlarına isimleri yazılmalı ve her tablo ve grafik kısaca yorumlanmalıdır. Bu kısımda tartışma ve tartışmalara ilişkin sonuçlar verilmemeli sadece elde ettiğiniz bulgulara yoğunlaşılmalıdır. Tüm bunlar yapılırken okuyucunun anlayacağı bir dil kullanılmalı ve açık net ifadeler yazılmalıdır. Bu bölümde yapılan bir hata alıntıların yapılmasıdır. Bu bölümde alıntı cümleler kullanılmamalı ve tekrarlardan kaçınmalıdır. Bulgular yazılırken yöntem ve araçlardan tekrar bahsetmek yine yapılan hatalardan bir tanesidir.  Bulgular yazılırken araştırmacı kendi yorumlarını katmamalı ve bulduğu sonuçları olduğu gibi aktarmalıdır. Bu bölümde kullanılacak cümleler geçmiş zaman kipi ile kurulmalıdır. Sayısal veriler rakamlar ile ifade edilmeli yüzde ve ölçüme dayalı ulaşılan sonuçlar rakamlar ile ifade edilmelidir

Bulgular kısmı bir projede veya bilimsel araştırmada en önemli kısımdır diyebiliriz. Çünkü yaptığınız bütün çalışmalarda amaç bir sonuca ulaşmak ve ulaştığınız sonucu doğru ve tarafsız bir şekilde diğer araştırmacılar ile paylaşmaktır. Bilgi paylaştıkça çoğalır ve yeni bilgiler üretilir unutmayın. Bulgular bölümünde sorulacak soru “ bu çalışma sonucunda ne veya neler bulundu? Sorusuna yanıtlar aramaktır. Bulduğunuz sonuçlar her zaman tahmin ettiğiniz gibi çıkmayabilir. Araştırma bir şeyi kanıtlamak yerine onu deneceler ile sınamak olarak görülmelidir.

Bulgular bölümünde tablo ve grafikler son derece sı kullanılmaktadır. Tablo sayısı abartılmamalı ve birkaç veri bir tablo ile aktarılıyor ise uygun şekilde birleştirilmelidir. Tablolar düzenlenirken metni hiç okumayan ve tabloya bakan bir okuyucu tablonun ne bahsettiğinden bir anlam çıkarabilmelidir. Tablolar numaralandırılmalı ve her tablonun altına ne ifade ettiği kısaca açıklanmalıdır. Ayrıca tabloların altına veriler ile uygun yorumlar yapılmalıdır. Garifkler ve şekiller yine tablolar ile uyumlu olmalı ve araştırmanın desenine göre grafik veya şekil formatı belirlenmelidir. En çok kullanılan grafik çeşitleri, çubuk, çizgi pasta, ve bar şeklindedir. Bilimsel deneysel çalışmalarda bağımlı ve bağımsız değişkenlere ilişkin veriler verilecekse bağımsız değişken yatay eksene bağımlı değişken dikey eksene verilmelidir. Grafik ve şekillerin altına numaralar ve neyi anlattığı kısaca açıklanmalıdır. Eksenlere isimler uygun olarak verilmelidir.